Hedapena Gipuzkoan

Elkarte Popularrak Donostian sortu eta edatzen dira. Alde zaharretik beste auzoetara zabaltzen dira eta 1920-ko hamarkadan, Union Artesana-ren sorreratik 50 urte pasa eta gero, GIPUZKOAKO beste herri batzuetan fenomeno bera azaltzen hasi zen. 1922. urtean Irungo Atzegina agertu zen eta hortik gutxira Tolosan eztanda egin zuen fenómenoa Gure Kaiola (1927), Gure Txokoa eta Txinparta (1930), Arko Iris, Kabila, etabar… Ihauteri famatuak badu fenomenoarekin zerikusia, donostian Danborradk eduki zuen bezala. Denboraldi berean, hauetatik kanpo,  bi Elkarte sortzen dira bakarrik  Gipuzkoa osoan, Txantxiku Txoko (1927) Oñatin eta Beloki (1929) Zumarragan.

Gerra zibila bukatzerakoan lurralde guztira hedatzen da. Urtero, erregularki, bost elkarte berri inskribatzen dira eta batzuetan kopurua dexente haunditzen da 1948 ko hamaikak edo 1952ko hamarrak. 1973 eta 1980 artean ematen da benetako eztanda. 175 Elkarte berri sortzen dira izugarrizko batazbestekoa sortuz, 22 urtero. Ia denak donostian erabili ohi zen araudi berdinarekin. Goazen orain dagokien herriarekin erlazionatzea:

1973. urtea: Eguski Alde (Aretxabaleta), Sukalde, e Izaskun (Tolosa), Kaiua, Kurpil e Itxas Mendi (Zarautz), Gure Ametsa (Bergara), Botellín, Batuak, Dardai y Uso Bide (Eibar), Irrika (Zumarraga), Lasartearra (Lasarte), Hamaika Gazte y Gurutze Txiki (Arrasate), Pasaiako (Pasai Antxo).

1974. urtea: Gure Etxetxo y Egoki (Deba), Urretxua, Sirimiri, Bazkartxo, Etxe Azpi eta Akelarre (Urretxu), Uxo Toki (Billabona), Ekain, Lau Iturri eta La Esperanza (Zestoa), Egokinea (Eskoriatza), Arana, Irrintzi, Landeta, Iraurgi eta El Vivero (Azpeitia), Beti Jai, Aterpe, Txirikil, Ipurua, Unzaga, Jatunak, Urkuzu Gain y Dorrepe (Eibar), Ondo Beltx (Legazpia), Inda Mendi (Aia), Izaspi (Zumarraga), Leintze eta Jentiloa (Arrasate) y Urpekoak (Zarautz).

1975. urtea: Onatz Gain eta Izarraitzpe (Azpeitia), Bide Ona (Berrobi), Azkonanulueta (Bergara), Ondo Nai, Beti Galdu, Gure Baztarra, Beti Aserre eta Bekuak (Eibar), Artxingar (Elgoibar), Ixkulin (Lezo), Zelai Ondo (Ezkioga), San Blas (Tolosa), Ertxinpe (Zestoa), Ontto-Beltz (Legazpi), Auzoak, San Gregorio eta Unax (Zumarraga).

1976. urtea: Mietz Erreka eta El Octavo (Arrasate), Loiolatxo (Azpeitia), Goxope, Lasai Toki, Aizpean eta Beti Alegre (Bergara), Itxas Begi (Deba), Lore Toki, Baten Bi, Jaiki, Urkipe eta Ospelak (Eibar), Anduaga (Ezkioga), Atxrbide (Idiazabal), Ur Txori (Ikaztegieta), Ostirala eta Denak Anaiak (Irun), Pikupe Zarra (Mutriku), Barduliarrak (Ormaiztegi), Aitzalde (Oñati), La Armonía (Pasaia), Arsenal (Tolosa), Zubi Ondo (Urretxu), Erroizpe (Usurbil), Lagun Billera (Zarautz), Urtubi (Zumarraga), Bidebieta (Donostia).

1977. urtea: Gure Etxea (Alegia), Karkabal, Udalaitz Azpi, Irantsube eta Torrepe (Arrasate), Txalintxo (Azpeitia), Elosua (Bergara), Txistu, Eguzki Berri eta Piztu (Eibar), Saustatxo (Lasarte-Oria), Okilla (Legazpia), Pikupekoak (Oñati), Argüí Berri (Ordizia), Anarri (Orio), Kai Gain (Mutriku), Arrantzaleak (Pasaia), Iru Bide (Urretxu), Ipintza (Zestoa), Itur Gain (Zumarraga).

1978. urtea: Andoaindarra (Andoain), Bide Gain eta Santa Marina (Arrasate), Iturri (Azpeitia), Beti Bizi (Beasain), Satorra (Bergara), Jolas Etxea, Erdi Bana, Izar Berri eta Kamarroak (Eibar), Urdelar (Elduaien), Goiko Errotako, Mutxikin eta Konporta (Elgoibar), Ernio Bide (Hernialde), Monte Jaizkibel (Irun), Uztarri (Legazpia), Txirrita (Lizarza), Narrupe (Mutriku), Aldapa Bekoa (Oiartzun), Eztaluze (Oñati), Ezbaiti (Orio), Euskaldarrak (Renteria), Carballeira (Zarautz), Txepetxa (Zumaia).

1979. urtea: Uba Gain (Aretxabaleta), Monte Usurbe (Beasain), Txipiron (Bergara), Gautxoriak (Deba), Eunbe y Beartsuak (Eibar), Marlaska (Hondarribia), Larrain Gain (Oñati), Lagunak (Renteria), San Ignacio (Soraluze), Olaberri (Zegama), La Amistad (Zumarraga).

Elkarte popularren fenomenoa Donostian hazi eta garatu zen, eta geroago Gipuzkoa osora eta hortik Euskal Herri osora hedatu zen. 1936. urtean 30 Elkarte zeuden Donostian eta 13 bakarrik Gipuzkoan hiriburutik kanpo. Gaur egun 94 dira Donostian eta 257 probintzia osoan.